PANKREATİTLER
• Pankreatit; pankreasın inflamasyonudur.
• Ödemden nekroza kadar değişik şiddette patolojik değişiklikler ile seyredebileceği gibi fibrozis ve bunun sonucunda irreversible endokrin ve ekzokrin fonksiyon bozukluğu ile sonlanabilir.
• Pankreatit akut ve kronik olarak klinik gösterir.
Pankreatit sebepleri :
• 5 yıl ile 10 yıl arasında alkol kullanımı
• Daha önceki Biliyer hastalık olması
• Abdominal cerrahi
• Orta yaşlı erkeklerde
• Travma
• Yeni geçirilmiş viral enfeksiyonlar
• Bazı ilaçlar
Patofizyoloji
• İnflamasyona veya yaralanmaya bağlı hasar pankreatik enzimlerin aktivasyonuna neden olur ; enzimler pankreası sindirir ve fibrozise neden olur . Doku nekrozu ve trombüs oluşumuna yol açar .Yağ nekrozu gelişir . Yağlar kalsiyuma bağlanır. Hipokalsemi ile sonuçlanır . Kan damarlarının nekrozu ; Kan damarları ve kanallardaki lifler erir . Damar yaralanmasına bağlı vazodilatasyon gelişir ve kanama ile sonuçlanır
Akut pankreatit semptomları
• Karın ağrısı: ani, yoğun, devamlı mid epigastric veya sol üst kadranda. Sırta yansıyabilir.
• Fetal veya ortopedik pozisyonlarla (öne doğru eğilerek oturma pozisyonu) azalan ağrı
• Kilo kaybı, bulantı, kusma
• Sarılık
• Belde kuşak tarzı ağrı olması
Ciddi akut pankreatit semptomları
• Turner bulgusu (Lomber bölgede ekimoz)
• Paralitik ileusa bağlı azalmış barsak sesleri
• Palpable abdominal hassasiyet
• Pankreas palpe edilebilir.
• Asit
• Ateş, taşikardi, azalmış kan basıncı , şok benzeri belirti ve bulgular olabilir.
• Sol plevral efüzyon, atelektazi, pnömoni
Kronik pankreatit belirti ve bulguları
• Karın ağrısı: yoğun, yanıcı, kıvrandırıcı, periyodik artma-azalma
• Abdominal hassasiyet
• Asit
• Steatore
• Sarılık
• Koyu idrar
• Diyabet belirti ve bulgular
• Dispne
• Ortopne
• Kilo kaybı
Tanı
• Yükselmiş amilaz, lipaz, ve idrar amilazı
• Yükselmiş glukoz, bilirubin, alkalen fosfataz
• Beyaz küre yüksekliği
• Hipokalsemi
• Hipomagnezemi
Diğer Tanı Yöntemleri
• Abdominal ultrason
• ERCP (endoskopik retrograd kolanjiopankreatografi)
• BT, MRI, Direk grafi
Klinik Yaklaşım
Cerrahi Dışı
– Sıvı elektrolit replasmanı
– Nazogastrik sonda uygulaması
– Ağrı kontrolü: Demerol, Talwin, Toradol – MORFİN VERİLMEZ
– Antiasitler
– H2 Antagonistleri
– Vagal stimulasyonu için antikolinerjikler (Bentyl, Pro-Banthine) kullanılır ve böylece enzim üretimi azalır.
– Rahatlamanın değerlendirilmesi
– Beslenme – TPN, ardından yüksek karbonhidrat, yüksek protein diyeti.
– Aşırı yağlı gıdalardan kaçınma
Cerrahi
Obstrüksiyonlar için eksploratif laparotomi veya ERCP
• Psödokist ve abse varlığında internal veya eksternal direnaj
• Biliyer hastalık varlığında kolesistektomi
• Ağrıyı azaltmak için pankreatikojejunostomi
• Ağrı kontrolü için parsiyel pankreatektomi
• Enzim üretimini azaltmak için vagotomi + parsiyel gastrektomi
Komplikasyonlar
• Multi organ bozukluğu
• ARDS
• Koagulasyon defektleri, – DIC
• Renal bozukluk
• Ölüm